Ήρωες στο πεδίο καρδιάς
Τον Μάιο του 2013 ο Δημήτρης Παπαγεωργίου πέρασε για πρώτη φορά τις μεγάλες πύλες του Ατμοηλεκτρικού Σταθμού Καρδίας, που από παιδί αναρωτιόταν τι έκρυβαν από πίσω τους. Στα χωριά γύρω από τα λιγνιτωρυχεία της Πτολεμαϊδας έλεγαν πάντα πως εκεί κρύβονταν δουλειές, ρύπανση και ο θάνατος. Οι δουλείες είναι σήμερα όλο και λιγότερες, αλλά η ρύπανση και ο θάνατος κάθε άλλο. Η λιγνιτική σκόνη, «το κάρβουνο», γίνεται ένα με τη ζωή των εργατών, καθορίζοντας σε μεγάλο βαθμό τη διάρκειά της. Και τα ατυχήματα, θανατηφόρα ή με άλλους τρόπους μοιραία, είναι πάντα μια πρόσθετη απειλή.
Στο πεδίο της Καρδίας, όπως αποκαλείται ο δεύτερος σε παραγωγή από τους πέντε ατμοηλεκτρικούς σταθμούς (ΑΗΣ) του λιγνιτικού κέντρου Πτολεμαΐδας, οι βάρδιες δεν σταματούν ποτέ να διαδέχονται η μία την άλλη. Στην τάφρο του άξονα Φλώρινας – Πτολεμαΐδας – Κοζάνης – Ελασσόνας, είναι συγκεντρωμένα τα μεγαλύτερα αποθέματα λιγνίτη του Ελλαδικού χώρου (2.700 εκ. τόνοι, η αξία των οποίων υπολογίζεται σε 55 δισ. δολάρια) και απασχολούνται περίπου 5.000 εργαζόμενοι. Η εξόρυξή τους -που ξεκίνησε το 1956- και η μετατροπή τους σε ηλεκτρική ενέργεια αντιστοιχεί σήμερα στο 65% των ενεργειακών αναγκών της χώρας.
Ο φακός του Δημήτρη Παπαγεωργίου αποτυπώνει τους εργάτες του πεδίου Καρδίας ανάμεσα στους τεράστιους καδοφόρους εκσκαφείς με τους οποίους φτάνουν 60-250 μέτρα κάτω από την επιφάνεια της γης για να εξορύξουν τον λιγνίτη, τα οχήματα με τα οποία μεταφέρονται τα υλικά μεταξύ μακρινών αποστάσεων του ορυχείου και την ίδια τη γη που εκμεταλλεύονται.
“Από παιδί άκουγα ιστορίες για τα μεγάλα μηχανήματα που υπήρχαν εκεί και για τους ανθρώπους που τα χειριζόντουσαν υπό ακραίες συνθήκες, έτσι λοιπόν αυτή η παιδική περιέργεια έμελλε να ικανοποιηθεί λίγο πριν το καλοκαίρι του 2013 και με καλές συνθήκες -γιατί και αυτό έχει την σημασία του. (…) Το δέος που νιώθεις βαθιά μέσα στο ορυχείο επτά επίπεδα κάτω από τον ορίζοντα δεν σε αφήνει να σκεφτείς κάτι άλλο πέρα από το ίδιο το ορυχείο και τους ανθρώπους του, οι οποίοι μου θύμισαν μια μεγάλη οικογένεια.”
Δημήτρης Παπαγεωργίου