Ζητείται άνθρωπος

 

Συνάντηση σε έναν σταθμό μετρό. Αναμονή μέχρι να μαζευτεί αρκετός κόσμος. Πορεία προς την θεατρική παράσταση “Ζητείται άνθρωπος”.  Μερικά στένσιλ στην άσφαλτο σε κάνουν να αναρωτιέσαι αν έχουν σχέση με αυτό που πρόκειται να παρακολουθήσεις. Άφιξη στον χώρο, τα πράγματα θυμίζουν θέατρο αλλά όχι ακριβώς. Σαν να είναι ο ίδιος ο χώρος που εκπληρώνει με μια φυσικότητα την επιτέλεση της δραματουργίας. Το σκηνικό σε μεταφέρει σε έναν δρόμο, ο περίγυρος σε κάτι που ορίζει την έννοια του πειραματικού ή μάλλον καλύτερα σε κάτι που σε εισαγάγει στον υπαρξιακό προβληματισμό και τις αναζητήσεις του. Και κάπου ανάμεσα στο πραγματικό και τη φαντασία, η παράσταση αρχίζει. Η συμμετοχή του κοινού μέσω της τυχαιότητας διαμορφώνει αυτό που θα ακολουθήσει.

Σε μια εποχή που φυλακισμένοι άνθρωποι αναζητούν ανάσες ελευθερίας, μέσα ή έξω από κελιά, υπάρχουν στιγμές κατά την διάρκεια της παράστασης που έρχονται να σου θυμίσουν πως η ζωή μας ίσως και να αποτελεί ένα αόρατο κελί. Πως η ασφάλεια αυτού που ορίζεις ως κανονικότητα δεν σε κάνει καλύτερο εκείνου που – νομίζεις πως – ζει εκτός αυτής. “Άνθρωπον ζητώ”, έλεγε η παροιμιώδης ρήση του Κυνικού φιλοσόφου Διογένη, αναζητώντας αυτή την “ανθρωπίλα” που δε κρύβεται μέσα και πίσω από καθωσπρεπισμούς, κανονικότητες και πρέπει. Με τη μια λέξη να παραπέμπει στην άλλη ως εάν η καθεμία να αναζητά και να βρίσκει στην άλλη το δικό της νόημα. Μια άστεγη κοπέλα όμως, αφήνοντας στην άκρη τις έννοιες που ορίζουν τη ζωή μας, διαμορφώνει μια παράλληλη καθημερινότητα απλά αλλάζοντας τους καθιερωμένους όρους της στέγης, συνομιλεί με το σύστημα που, με την μορφή τράπεζας, στέκεται δίπλα της. Μια γειτονιά αντιφατική αλλά και συμπληρωματική, όσο και υπαρκτή.

Τα ονόματα των πουλιών ορίζουν την ύβρη όσων αποζητούν να μοιάσουν σε όλους τους άλλους, ένας άνθρωπος σκιάχτρο προσπαθεί να τους διώξει μακριά από την παγίδα χωρίς να τους κάνει κακό, μια γραφομηχανή – ενθύμιο μιας κουρασμένης αυτοκτονίας ενός φίλου που λείπει, μια κραυγή που δεν ακούγεται και ο φόβος πως μπορεί μια μέρα το απορριμματοφόρο του δήμου να καταστρέψει όσα λίγα ορίζουν το υποσύστημα ενός αστέγου. Μικρές σκηνές από την καθημερινότητα εκείνων των ανθρώπων που το βλέμμα δύσκολα τολμά να χαμηλώσει ώστε να τους να κοιτάξει στα μάτια. Σκηνές επιλεγμένες σε τυχαία σειρά, έτσι κι αλλιώς κάθε μικρό επεισόδιο από την ζωή της άστεγης κοπέλας θα μπορούσε να αποτελεί μια μικρή αυτοτελή ιστορία και άρα η σειρά λίγη σημασία έχει. Και οι τεχνικοί της παράστασης να εμπλέκονται σε απόλυτο βαθμό στα όσα διαδραματίζονται επί σκηνής, άλλωστε κι αυτοί “την δουλίτσα τους κάνουν”. Ένα θεατρικό πείραμα που στην ουσία του ορίζει πως η μέγιστη απώλεια, ασχέτως κανονικότητας, είναι αυτή της ανθρώπινης επαφής, μιας επαφής που στην ρίζα της ορίζει την ίδια την κανονικότητα του ανθρώπινου είδους. Και αυτή την ουσία, όσα φανταχτερά νομίσματα κι αν απλώσει μπροστά στα μάτια το θελκτικό βλέμμα του συστήματος, δεν μπορεί να την αποδώσει καμιά άλλη συνθήκη πέρα από τον ίδιο τον άνθρωπο.

Η Έλια Βεργανελάκη αποτελεί το πρόσωπο που συγκεντρώνει πάνω του τον μικρόκοσμο της αξιοπρέπειας ενός μέρους της πόλης που, από την πλειοψηφία των κατοίκων της, θεωρείται περιθώριο. Με συνεχείς κινήσεις γαντζώνεται στις σκαλωσιές του σκηνικού, δημιουργεί ήχους με τις σκέψεις που ξεπηδούν από την καθημερινότητα της, φοβάται, εξαγριώνεται, συνομιλεί, με ή χωρίς λόγια, και τελικά μεταφέρει από το κάτω άκρο ενός πεζοδρομίου, τις εσωτερικές αναζητήσεις ενός ανθρώπου και τις θέτει απέναντι στο ίδιο το σύστημα. Όταν τα φώτα της παράστασης σβήνουν, οι θεατές ίσως “ξεχάσουν” το – εξαιρετικό σε στήσιμο και φωτισμό – σκηνικό που, εν καιρώ κρίσης, θα συναντήσουν αρκετές φορές μέχρι να επιστρέψουν στα σπίτια τους, όπως άλλωστε κάνουν και στην καθημερινότητα τους, όμως σίγουρα ο κόμπος που θα έχει δημιουργηθεί στο στομάχι από την αναζήτηση επί σκηνής, θα αφήσει τον σπόρο ενός βαθύτερου στοχασμού για την αναγκαιότητα της αναζήτησης του ίδιου του ανθρώπου στην ζωή μας.

Η πειραματική θεατρική παράσταση “Ζητείται Άνθρωπος”, βασισμένη στην Κυνική Φιλοσοφία του Διογένη, πρωτοπαρουσιάστηκε στο Βερολίνο τον Σεπτέμβριο του 2013 με τον τίτλο “Ich suche den Menschen” (Άνθρωπον αναζητώ) στην Ακαδημία της Τέχνης του Βερολίνου (Die Akademie der Künste, Berlin) στα πλαίσια του Φεστιβάλ Berlin Art Week.

“– Δεν σε βλέπω απόψε καλά τι έχεις;…

– Έχω ύπαρξη…”απαντάει ο Νίκος Καρούζος και ίσως με παρόμοιες σκέψεις χαμένες σε ένα τίποτα να φεύγει κανείς από την παράσταση “Ζητείται Άνθρωπος”.

Και όλα πάλι από την αρχή.

Σύλληψη: Έλια Βεργανελάκη

Σκηνοθεσία: Γιώργος Δάμπασης, Δημήτρης Τιμπιλής

Βοηθός σκηνοθεσίας: Σοφία Ιωαννίδη

Κίνηση: Νικολέτα Ξεναρίου

Πρωτότυπη μουσική, σύνθεση ήχων: Έλια Βεργανελάκη

Σκηνικά, κουστούμια: Κωνσταντίνα Κρίγκου

Σχεδιασμός φωτισμών: Αλέξανδρος Αλεξάνδρου

Ήχος: Νικόλας Σταυριανουδάκης

Eπί σκηνής: Έλια Βεργανελάκη, Γιώργος Δάμπασης

1ος κύκλος παραστάσεων:

Πρεμιέρα: Κυριακή 30 Νοεμβρίου

Τελευταία παράσταση 1ου κύκλου: Δευτέρα 12 Ιανουαρίου 2015(8μμ)

Διάρκεια: 65 λεπτά

Είσοδος ελεύθερη – Έξοδος με εθελοντική εισφορά.

Πληροφορίες/κρατήσεις: Ζητείται Άνθρωπος (facebook)

*Stencil εξωφύλλου: paramesos , φωτογραφία: Αργύρης Βαβουγιός