— edit: το ντοκιμαντέρ για το οποίο μιλάμε παρακάτω είναι online και μπορείτε να το δείτε εδώ —

 

Ανασύνθεση του παρελθόντος δεν σημαίνει αναγνώρισή του “με τον τρόπο που υπήρξε πραγματικά”. Σημαίνει το άρπαγμα μιας μνήμης καθώς αστράφτει σε μια στιγμή κινδύνου.

Walter Benjamin

Την Τετάρτη στο Μικρόκοσμο έγινε η πρώτη προβολή του ντοκιμαντέρ «Οι βροχοποιοί», που δημιούργησαν οι Εκδόσεις Διάδοση. Το φιλμ αποδείχτηκε εξαιρετικά ενδιαφέρον, σε πολλές στιγμές συγκινητικό και σίγουρα θα αποτελέσει αφορμή για ευρύτερη συζήτηση και αναστοχασμό πάνω σε μια σειρά από θέματα.

Το ντοκιμαντέρ καταπιάνεται με την κατάσταση στις φυλακές και τους αγώνες που δόθηκαν μέσα σ’ αυτές από τα τέλη της δεκαετίας του ‘70 μέχρι και τις αρχές της δεκαετίας του ’90. Δεν επιχειρείται να δοθεί κάποια συνολική εικόνα της κατάστασης, με ανάλυση από «ειδικούς», εκτενή αναφορά στις γενικότερες κοινωνικές συνθήκες ή πολλές λεπτομέρειες και εξηγήσεις. Αντίθετα, το ντοκιμαντέρ εστιάζει στις αφηγήσεις έξι ανθρώπων, οι οποίοι καταθέτουν τις συγκλονιστικές, είναι η αλήθεια, εμπειρίες τους.

Μέσα απ’ την προσωπική ματιά και ιστορία του καθενός, ακολουθούμε μια πορεία που περνά από διάφορους χώρους κράτησης της ελληνικής επικράτειας. Κέρκυρα, Αίγινα, Κορυδαλλός και Πάτρα. Άνθρωποι που πέρασαν χρόνια στις φυλακές ως κρατούμενοι περιγράφουν τις συνθήκες κράτησης, τις πρακτικές των δεσμοφυλάκων και τελικά αποτυπώνουν στιγμιότυπα από την ίδια την πολιτική του εγκλεισμού. Στο δεύτερο μισό του έργου, οι ίδιοι άνθρωποι αφηγούνται τους αγώνες, τις προσπάθειες και τις εξεγέρσεις των κρατουμένων της εποχής.

 

 

Οι άνθρωποι στην οθόνη μας δίνουν συγκλονιστικές περιγραφές του τι σημαίνει φυλακή. Μιλάνε για το ξύλο, τα βασανιστήρια, τους εξευτελισμούς και τις άθλιες συνθήκες διαβίωσης. Περιγράφεται για παράδειγμα ότι τη δεκαετία του ’80 όταν έμπαινε κανείς στη φυλακή της Κέρκυρας (που θεωρούνταν η μάλλον πιο σκληρή της εποχής και στην οποία στέλνονταν απείθαρχοι ή «επικίνδυνοι» κρατούμενοι), τον περίμεναν για αρχή παρατεταγμένοι σε ένα διάδρομο δεξιά και αριστερά δεσμοφύλακες με ξύλινα γκλομπ. Με αυτά υποδέχονταν τον καινούριο κρατούμενο. Μετά, ανεξαρτήτως ποιος ερχόταν ή τι έκανε, τον πήγαιναν για μια εβδομάδα στα λεγόμενα πειθαρχεία, μικρά σκοτεινά κελιά, που περιγράφονται ως μπαούλα ή κουτιά, αφού ήταν πολύ μικρά και δεν υπήρχε φως από πουθενά. Οι κρατούμενοι έχαναν την αίσθηση του χρόνου, της μέρας και της νύχτας και έμεναν εκεί απομονωμένοι, χωρίς προαυλισμό (τι λέξη κι αυτή) για μία εβδομάδα. Κάτι σαν εβδομάδα προσαρμογής λοιπόν.

Ακούγεται ακόμη μια άλλη μαρτυρία, σύμφωνα με την οποία, όταν οι δεσμοφύλακες είχαν «κέφια», έμπαιναν στα κελιά και ρωτούσαν ένα κρατούμενο: «Είσαι παντρεμένος;». Αν απαντούσες όχι, σου έλεγαν «γιατί ρε; Για να μην κάνεις παιδιά και να μην πάνε φαντάροι;». Και ύστερα σε χτυπούσαν μέχρι λιποθυμίας. Αν απαντούσες ναι, σου έλεγαν «γιατί; Για να κάνεις παιδιά και να γίνουν κομμουνιστές;». Και ύστερα σε χτυπούσαν μέχρι λιποθυμίας.

Κάποια στιγμή λέγεται ότι στις διαβόητες φυλακές της Κέρκυρας βγήκε εντολή να απαγορευτούν τα βιβλία που είχαν στον τίτλο τις λέξεις «επανάσταση», «αναρχία» και «έρωτας».

 

 

Ακούγονται και άλλες ιστορίες και περιστατικά, που δεν έχει νόημα να αναφέρουμε αλλά είναι καλύτερα να παρακολουθήσετε πως τις αφηγούνται οι ίδιοι οι πρώην κατηγορούμενοι.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι απόψεις που ακούγονται για την απόσταση και το διαχωρισμό μεταξύ ποινικών και πολιτικών κρατουμένων. Στο ντοκιμαντέρ αναφέρεται ότι αυτή η απόσταση μίκρυνε όταν μπήκαν φυλακή οι πρώτοι αναρχικοί.  Συγκινητικές είναι οι μαρτυρίες για τις γυναικείες φυλακές και την απεργία πείνας του 1980 στον Κορυδαλλό. Μένουν στο μυαλό τα όσα λένε οι γυναίκες για τον ψυχίατρο της φυλακής Κορυδαλλού, Μάριο Μαράτο και τις πρακτικές του. Σημειώνουμε ότι ο Μαράτος το 1990 σκοτώθηκε από την «Επαναστατική Αλληλεγγύη».

Οι διαμαρτυρίες, οι εξεγέρσεις και όλες οι απόπειρες αντίστασης δεν περιγράφονται με κάποιο ηρωισμό ή κάποια οίηση, όπως ίσως θα περίμενε κανείς. Ακούμε πολλές φορές τη φράση «δεν μπορούσαμε να κάνουμε αλλιώς». Βλέπουμε πρόσωπα, στις γκριμάτσες των οποίων, στριμώχνονται με ένα περίεργο τρόπο η αξιοπρέπεια, η ασφυξία της καταπίεσης, μια αλλόκοτη γενναιότητα και η ιδέα μιας βαθιάς αλληλεγγύης. Ακόμη και ο τρόπος που επαναλαμβάνουν τη φράση «μετά μας τσάκισαν» δεν κρύβει ήττα και απογοήτευση, αλλά μοιάζει να σημαίνει κάπως τον χρόνο μιας παύσης πριν την επόμενη επίθεση. Κατά τ’ άλλα, απ’ τις εξιστορήσεις των αγώνων, θα μας μείνει η εικόνα της φλεγόμενης φυλακής της Κέρκυρας, σαν απάντηση στις επιθυμίες και τον τρόμο εκατοντάδων κρατουμένων ανά τα χρόνια, αλλά και οι δυσκολίες στο να αντιμετωπίσουν συλλογικά ποινικοί και πολιτικοί τα κοινά τους προβλήματα.

Μια εντύπωση προκαλεί επίσης και η επισήμανση αρκετών ότι αν η δεξιά τσάκιζε τις εξεγέρσεις με το γκλομπ και τη σωματική βία, οι φυλακές μπήκαν σε καινούρια κατεύθυνση με την έλευση του ΠΑΣΟΚ, το οποίο, όπως λένε, υιοθέτησε μια διαφορετική πρακτική. Γέμισε τη φυλακή με ναρκωτικά.

Μετά το τέλος του ντοκιμαντέρ για κάποιο λόγο πήγε ο νους μου στον Γκαλεάνο. Σκεφτόμουν τις μέρες μετά το θάνατό του, πέρα φυσικά απ’ τη γνώση ή την καλογραμμένη αφήγηση, πως αυτό που μου έμεινε από τα γραπτά του είναι μια κατανόηση του τι σημαίνει επιμονή στο να αφηγούμαστε την ιστορία «από τα κάτω». Ένα απ’ τα (εκατομμύρια βέβαια) προβλήματα του καιρού μας είναι αυτή ακριβώς η απομάκρυνση των ανθρώπων από την ιστορία τους και από την πολιτική ως σκέψη και προσωπική υπόθεση και πράξη. Σήμερα, όπως μας πληροφορούν μερικές εκατοντάδες ρεπορτάζ σε σοβαρές εφημερίδες, λαχανιασμένα κανάλια και έξαλλα σάιτ, όλα βρίσκονται και όλα συμβαίνουν κάπου αλλού. Στις Βρυξέλλες και σε μια τηλεδιάσκεψη του eurogroup, στο ιδιωτικό δωμάτιο του Πούτιν και στα τεράστια δημόσια κτίρια του Βερολίνου. Η αφήγηση λέει ότι είμαστε μικροί και το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να περιμένουμε τα αποτελέσματα μιας διαπραγμάτευσης που μας αφορά αλλά παραμένει άγνωστη. Τεχνικές λεπτομέρειες, τεχνικά κλιμάκια και ό,τι άλλο τεχνικό μπορεί να φανταστεί κανείς.

 

Ένα απ’ τα πράγματα που βγαίνουν από το ντοκιμαντέρ είναι αυτή ακριβώς η υπενθύμιση ότι η πολιτική δεν συμβαίνει κάπου αλλού, αλλά είναι η προσωπική μας στάση απέναντι στα πράγματα και η ίδια μας η πράξη, όσο κι αν αυτή μοιάζει καταδικασμένη από την άνιση κατανομή των δυνάμεων στο γήπεδο που καλούμαστε να δώσουμε τον αγώνα. Η άλλη ίσως ακόμη πιο βασική υπενθύμιση του ντοκιμαντέρ είναι η εξής: Πολλές φορές, η επικρατούσα απίθανη σύγχυση, ο ιδεολογικός χυλός, οι αντιφάσεις της πραγματικότητας και το γενικό ζόρι τείνουν να αποπροσανατολίζουν. Τότε, νομίζω ότι ένα καλό προσδιοριστικό κριτήριο για να βρεις ξανά τη θέση σου στον κόσμο είναι να ακούς τους ίδιους τους ανθρώπους. Όχι με την ασπίδα της προκάτ ιδεολογικής συμφωνίας, ούτε προτάσσοντας μια καθηλωτική γνώση, η οποία έχει σκοπό να αποκλείσει κάθε πράξη εκ των προτέρων, ούτε βέβαια με τον κατανοητό αλλά καταστροφικό κυνισμό του «δεν αλλάζει τίποτα». Να ακούς τους ίδιους τους ανθρώπους, σημαίνει να ακούς όσους έζησαν και ζουν την καταπίεση και τη βία, να ακούς όσους βρέθηκαν στον πάτο του βαρελιού, όσους παρόλο το φόβο προχώρησαν όπως μπορούσαν.

Λέει κάποια στιγμή ένας αφηγητής ότι αν κατάφερε να αγωνιστεί (και τελικά να κάψει το ίδιο του το κελί) ήταν και επειδή είχε «δάσκαλους στη φυλακή, δάσκαλους αγράμματους, εμπειρικούς. Που ό,τι είχαν το έβαζαν».

Και να πως ξαναβρίσκεις τη θέση σου στον κόσμο.

* Δεν ξέρω τίποτα για την ομάδα που έφτιαξε το ντοκιμαντέρ. Σημειώνω πάντως ότι η ίδια ομάδα, οι εκδόσεις Διάδοση δηλαδή, έκανε και το «οι λαχειοπώλες του ουρανού», ένα ντοκιμαντέρ με αφηγήσεις που επαναφέρουν στο προσκήνιο την κοινωνική ιστορία της Ελλάδας του ’60-’70 και το οποίο μπορείτε να παρακολουθήσετε εδώ.

 

Περιμένοντας την απόφαση του Δικαστικού Συμβουλίου Πειραιά σχετικά με τις άδειες του Νίκου Ρωμανού, μπορούμε μετά από 23 μέρες απεργίας πείνας του αναρχικού κρατούμενου να κάνουμε κάποιες σκέψεις.

** Εντωμεταξύ η απόφαση βγήκε και το Συμβούλιο απέρριψε την αίτηση του Ρωμανού για τη χορήγηση αδειών. **

Πρώτα απ’ όλα, επειδή ήμουν μπερδεμένος σχετικά με την αιτία στέρησης του δικαιώματος της άδειας, ρωτώντας δεξιά και αριστερά διαπίστωσα τα εξής: Ο Νίκος Ρωμανός δεν έχει στερηθεί την άδειά του επειδή είναι κρατούμενος σε φυλακές τύπου Γ’.

Αφού πέρασε δίνοντας πανελλήνιες στο ΤΕΙ Αθηνών, έκανε αίτηση στην Κεντρική Επιτροπή Μεταγωγών του Υπουργείου Δικαιοσύνης για την μεταγωγή του από το Ειδικό Κατάστημα Κράτησης Νέων Αυλώνα, όπου ήταν κρατούμενος, στο Κατάστημα Κράτησης Κορυδαλλού, για να βρίσκεται πιο κοντά στη σχολή του.  Το αίτημά του αυτό εγκρίθηκε και έτσι μέχρι πριν την απεργία ήταν κρατούμενος στον Κορυδαλλό, δηλαδή σε φυλακή τύπου Α΄. Όταν ο Νίκος Ρωμανός, ζήτησε από το Πειθαρχικό Συμβούλιο της Φυλακής Κορυδαλλού να του χορηγηθεί η εκπαιδευτική άδεια που δικαιούται, το Συμβούλιο, ζήτησε τη σύμφωνη γνώμη του Ειδικού Εφέτη Ανακριτή Αθηνών, επειδή σε βάρος του εκκρεμούν τρία εντάλματα προσωρινής κράτησης (τα οποία έχει εκδώσει ο ίδιος). Ο ανακριτής λοιπόν, με το επιχείρημα ότι προέχει η εξασφάλιση της παρουσίας του Ρωμανού στο Δικαστήριο, ώστε να είναι σίγουρο ότι αν καταδικαστεί για κάποιο αδίκημα θα μπορέσει να εκτελεστεί η ποινή του, απέρριψε το αίτημα για τη χορήγηση εκπαιδευτικής άδειας.

Ως προς τις φυλακές Τύπου Γ’, αξίζει να σημειωθεί ότι παρόλο που έχει θεσπιστεί το νομοθετικό πλαίσιο δεν έχουν ακόμη λειτουργήσει.

Επιπλέον, όταν λειτουργήσουν, θα είναι εύκολο για το Κράτος να στείλει τον Νίκο Ρωμανό στις φυλακές τύπου Γ΄, επειδή αφενός κατηγορείται για το αδίκημα του 187Α ΠΚ και αφετέρου έχει καταδικαστεί σε ποινή κάθειρξης ανώτερη των δέκα ετών. Σύμφωνα με το νέο νόμο, σ’ αυτή την περίπτωση, αν κριθεί από τα αρμόδια όργανα ότι είναι ιδιαίτερα επικίνδυνος για την ασφάλεια της χώρας και τη δημόσια τάξη, καθώς και για την τάξη και την ασφάλεια στα καταστήματα κράτησης Α’ ή Β’ τύπου, θα οδηγείται σε φυλακή τύπου Γ’. Φαντάζομαι ότι τα αρμόδια όργανα δε θα χρειαστεί να το σκεφτούν πολύ. Για να είναι αναρχικός πρέπει να είναι και επικίνδυνος.

Δεν ξέρω τι μπορεί να άλλαξε και πρώτα εγκρίθηκε η μεταγωγή στον Κορυδαλλό για να είναι κοντά στη σχολή και μετά κρίθηκε ότι δεν μπορεί να πάρει εκπαιδευτική άδεια γιατί τάχα φοβούνται ότι θα δραπετεύσει και δε θα είναι στις επόμενες δίκες που εκκρεμούν.

Όπως και να  ‘χει, το θέμα της απεργίας πείνας του Νίκου Ρωμανού είναι πολύ σοβαρότερο από μια νομική συζήτηση (την οποία και δεν είμαι ικανός να κάνω έτσι κι αλλιώς). Διαβάσαμε τα πάντα σχετικά με αυτή την απεργία πείνας. Πρώτα απ’ όλα είδαμε επιδείξεις πατερναλισμού απ’ όλες τις πλευρές και άκρατη ψυχολογιοποίηση. Ο άνθρωπος που είδε τον φίλο του να πεθαίνει από τις σφαίρες του αστυνομικού. Φυσικά όποιος έχει μια τέτοια εμπειρία, θα επηρεαστεί, δεν μπορούμε να το αρνηθούμε αυτό. Θα γίνει πιο αποφασισμένος ή πιο φοβισμένος, πιο ευαίσθητος ή πιο σκληρός. Ποιος ξέρει; Αλλά απ’ αυτό το σημείο μέχρι να αποδώσουμε τα πάντα εκεί και να ισοπεδώσουμε όλα τα υπόλοιπα υπάρχει μεγάλη απόσταση. Σίγουρα το να μιλάμε για την ψυχολογία και το τι πέρασε το παιδί είναι μια βολική απόφαση και επιλογή. Όπως σε ένα σωρό άλλα θέματα (πχ. μας ενδιαφέρει που τα παιδιά των Σύριων προσφύγων κρυώνουν, η ευαισθησία μας φτάνει εκεί, αλλά δεν αναρωτιέται τίποτα περισσότερο), επιλέγουμε τον τρόπο συζήτησης που αφήνει απ’ έξω όσο περισσότερο γίνεται την πολιτική.

Κι ας λέει η γιατρός Λίνα Βεργοπούλου ότι ο Ρωμανός δεν είναι θυμωμένος, ότι δεν πάσχει από κάποια ψυχοπαθολογική διαταραχή. Κι ας διαβάζουμε τα κείμενα του Ρωμανού κι ας παρακολουθούμε τη στάση του, που είναι εξόχως πολιτική και συγκεκριμένη με λόγο και επιχειρήματα. Προτιμάμε να συνδέουμε διαρκώς την κατάσταση με τον Γρηγορόπουλο για να φτάνουμε σε ένα συμπέρασμα εύκολο και συναισθηματικό. Να του δώσουμε την εκπαιδευτική άδεια γιατί πέρασε δύσκολα, ουσιαστικά να κάνουμε μια χάρη, να δώσουμε κάτι στον Ρωμανό γιατί είναι λεπτό το ζήτημα. Αυτό υποστηρίζει αυτή η αφήγηση. Αλλά ο Ρωμανός δεν ζητάει μια χάρη ή μια καλύτερη μεταχείριση γιατί δεν αισθάνεται καλά. Ο Ρωμανός είναι σαφής, διεκδικεί μια ανάσα ελευθερίας. Και τη διεκδικεί ως αναρχικός κρατούμενος απεργός πείνας.

Ο πατερναλισμός όμως είναι πάντα η εύκολη επιλογή, καθώς όποιος τον υιοθετεί δεν ζητά από τον εαυτό του τίποτα, μόνο τον βάζει σε  ένα βάθρο και προσφέρει απλόχερα συμβουλές, χάρες, σοφίες. Καμία ευθύνη και καμία συζήτηση. Έτσι φτάνουμε στο σημείο να γράφει ο Καρελιάς στο protagon «αν ήταν παιδί μου θα του έλεγα σταμάτα». (Και να κάποτε πρέπει να γραφτεί ένα συνολικό σχόλιο για όλους τους αρθρογράφους της πάλαι ποτέ «προοδευτικής» Ελευθεροτυπίας που γέμισαν τα δολ και τα πρόταγκον και γράφουν για το νόμο την τάξη και το αδιατάρακτο της οικονομικής δραστηριότητας). Ή φτάνουμε στα άρθρα του Πετρουλάκη για τα οποία γίνεται η συζήτηση για το αν ζητάνε ή δε ζητάνε δήλωση μετάνοιας (δε ζητάνε, ο ίδιος επιχειρεί να το ξεκαθαρίσει). Μα το πρόβλημα στα όσα γράφει ο Πετρουλάκης δεν είναι η έμμεση ή όχι απαίτηση για δήλωση μετάνοιας. Είναι το εμείς, το ζητάμε, αυτό το καταραμένο πρώτο πληθυντικό που χρησιμοποιεί όταν ζητάει αυτή την έντιμη συμφωνία. Από ποια θέση μιλάει ο δημοσιογράφος που κρίνει επικίνδυνο έναν άνθρωπο (κρατούμενο ή όχι δεν έχει σημασία) και ζητάει να κάνει ο άνθρωπος αυτός μια συμφωνία «μαζί μας» ότι δε θα παρανομήσει; Ποιοι είμαστε εμείς; Πώς ξέρει ότι η κοινωνία φοβάται τον Ρωμανό; Αυτοπροσδιορίζεται κάποιος ως τράπεζα και φοβάται μην τον ληστέψει ή του επιτεθεί; Τι είδους είναι η απειλή που εξαπολύει ο Ρωμανός και ο κάθε Ρωμανός προς το πολίτευμα; Πώς ένιωσε ότι κινδυνεύει ο δημοσιογράφος και ζητά τώρα εξ ονόματος της κοινωνίας να κάνει συμφωνία ο Ρωμανός (λαϊκίζοντας δε ασύστολα, χρησιμοποιώντας λέξεις όπως «τιμή» και άλλες ασυναρτησίες); Πότε ως κοινωνία φορέσαμε στολή, βάλαμε καπέλο, παίξαμε τους δικαστές και ζητάμε από κρατούμενους να μας υποσχεθούν ότι δε θα μας πειράξουν;

Αλλά όλες αυτές οι συζητήσεις, πότε περί δήθεν επικινδυνότητας και πότε περί παιδιού που πρέπει να αγκαλιάσουμε, έχουν το ίδιο αποτέλεσμα (ακούσια ή εκούσια). Αποπολιτικοποιούν τον ίδιο το Ρωμανό αλλά και τα γενικότερα ζητήματα. Ο Ρωμανός ζητάει μια ανάσα ελευθερίας και δικαίως και δεν μπορεί η νομικίστικη συζήτηση να μας οδηγήσει, κατά την άποψή μου, πουθενά. Δικαιούται τις άδειες και πρέπει να τις πάρει. Γιατί του επέτρεψαν να δώσει πανελλήνιες και γιατί ενέκριναν τη μεταγωγή του. Γιατί δεν γίνεται να αποφασίζουν με βάση το αν ένας άλλος κρατούμενος απέδρασε. Γιατί μιλάμε για εκπαιδευτικές άδειες και για έναν κρατούμενο 20 χρονών που θα περάσει χρόνια μέσα στη φυλακή. Γιατί κάθε κρατούμενος δικαιούται μια ανάσα ελευθερίας. Και γιατί η συζήτηση είναι για την ελευθερία.

Δικαιούται τις άδειες και πρέπει να τις πάρει. Και ένα κίνημα αλληλεγγύης προς το Νίκο Ρωμανό φυσικά πρέπει να έχει ως πρώτο και κύριο στόχο να του δοθούν οι άδειες και να σταματήσει γρήγορα την απεργία πείνας ώστε να μην κινδυνέψει η υγεία του.

Αλλά το ίδιο κίνημα θα πρέπει να βλέπει το συνολικότερο πολιτικό ζήτημα. Θα πρέπει να ζητά την κατάργηση του τραγικού νόμου για τις φυλακές τύπου Γ’ και θα πρέπει να ζητά να παίρνουν άδειες όλοι οι κρατούμενοι. Γιατί ακόμη κι αν πάρει ο Ρωμανός άδεια τώρα, ο νόμος για τις φυλακές τύπου Γ’, αυτή η επιτομή της βαρβαρότητας, θα μπορέσει να του τις στερήσει στο μέλλον, και του ίδιου και ένα σωρό άλλων κρατουμένων. Γιατί αυτός ο νόμος χρησιμοποιώντας ως κριτήριο την ένταξη σε τρομοκρατική οργάνωση ή την επικινδυνότητα για τη δημόσια τάξη, μπορεί να χρησιμοποιηθεί εκδικητικά και αυταρχικά, ιδιαίτερα από ένα ακροδεξιό κράτος όπως το σημερινό. Δεν πρέπει να ξεχνάμε άλλωστε ότι με το 187^Α, (το άρθρο για τις τρομοκρατικές οργανώσεις) κατηγορούνται και κινδυνεύουν να κατηγορηθούν πρακτικά πλέον μόνο αναρχικοί. Ένα κίνημα λοιπόν αλληλεγγύης στον Νίκο Ρωμανό, αντιλαμβάνεται ότι κομμάτι του αγώνα είναι και η αντίδραση στις διαρκείς διώξεις και βασανισμούς ανθρώπων, που ανήκουν στον αναρχικό χώρο. Άλλωστε ο ίδιος ο Ρωμανός χτυπήθηκε από τους προστάτες της έννομης τάξης, όπως προκύπτει από την υπόθεση στο Βελβεντό, όπου το δικαστήριο δέχτηκε ότι οι κατηγορούμενοι δεν αντιστάθηκαν ή επιτέθηκαν στους ένστολους.

Χθες το βράδυ, την ώρα του δελτίου ειδήσεων του Σκάι, η παρουσιάστρια βλέποντας την εικόνα ενός καμένου αυτοκινήτου σχολίασε «κοίτα τι γίνεται στα καλά καθούμενα». Είναι εντυπωσιακό πως η απεργία πείνας ενός κρατούμενου που ζητά εκπαιδευτική άδεια θεωρείται τα «καλά καθούμενα». Είναι εντυπωσιακό ότι όλο και περισσότερο, όλο και περισσότερα μπαίνουν στην κατηγορία «καλά καθούμενα» και το μόνο που  σηκώνει πια την τρίχα και προκαλεί ταραχή είναι μια σπασμένη τζαμαρία και ένα καμένο λάστιχο. Το μόνο που ζητάει ένα όλο και μεγαλύτερο μέρος της κοινωνίας είναι μια έντιμη συμφωνία για τάξη, περισσότερη τάξη, ακόμη περισσότερο τάξη.

*

και το σημερινό κείμενο του Νίκου Ρωμανού μετά την απόρριψη του αιτήματός του: Χορεύοντας με τον θάνατο για 24 μέρες.

 

* φωτογραφία εξωφύλλου από τον Vag Stefanou